Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Gauche-fèr
Calendula arvensis
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Soucit-bastard, Soucit-fèr, Soucit-sóuvage.
Noms en français : Souci des champs, Souci sauvage.
Descripcioun :Lou gauche-fèr se vèi proun dins li champ,li vigno e li terro faturado mounte flouris d'abriéu à la fin de l'autouno. A uno odour forto, si fueio soun bourrihudo e tiron un pau sus lou gris.
Usanço :Li flour e li fueio, culido fresco vo seco, rintron dins de preparacioun de tenchuro e de maceracioun forço recouneigudo pèr sougna la pèu (picaduro, plago, variço, estorso...) e touto meno d'enflamacioun. Poudès n'en faire de tisano que soun bono contro li fèbre. Ei peréu un bon antispasmoudi. Avès de l'acampa lou matin d'uno bello journado. Poudès n'en apoundre dins vòstis ensalado pèr n'en douna de bèlli coulour.
Port : Erbo
Taio : 5 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Calendula
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Calenduleae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Óutobre à mai
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Calendula arvensis L., 1763